คำว่า Fable มีต้นกำเนิดมาจากภาษาลาติน คือ “fabula” ซึ่งแปลว่า “เรื่องเล่า” หรือ “นิทาน” เป็นรูปแบบของวรรณกรรมที่มีความยาวนานและกระจายไปทั่วโลก โดยนักวิจัยร่วมกันเห็นด้วยว่าการกระจายของนิทานนี้มากกว่าจากการรวบรวมในสมุดหรือวรรณกรรม แต่มาจากการสื่อสารผ่านทางปาก ซึ่งโดยปกติจะเป็นเรื่องสั้นที่มักจะสื่อถึงบทเรียนหรือข้อคิดเตือนใจ นิทานสามารถพบได้ในวรรณกรรมของเกือบทุกประเทศ นิทานเป็นเรื่องเล่าที่มีสืบต่อกันมาหลายชั่วอายุคน เป็นที่นิยมแพร่หลายทั่วไปของคนทุกชนชั้นทุกเพศ ทุกวัย และทุกถิ่น นิทานประเภทนี้มักจะมีลักษณะเป็นเรื่องที่ไม่มีตัวตนจริง หรือเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อทางศาสนาหรือความเชื่อพื้นบ้าน
ประวัติความเป็นมาของนิทาน (History of Fables)
นิทานเริ่มเป็นประเพณีปากเปล่า ไม่มีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่ชัดเจนที่บ่งชี้ว่าพวกมันเข้าสู่วัฒนธรรมของมนุษย์ครั้งแรกเมื่อใดหรือที่ไหน แต่อาจมีอยู่ตราบเท่าที่มนุษย์สามารถบอกเล่าเรื่องราวได้ บันทึกทางประวัติศาสตร์ที่โดดเด่นและโด่งดังที่สุดของประเพณีนิทานตะวันตกสามารถสืบย้อนไปถึงอีสปในสมัยกรีกโบราณ ประมาณศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสต์ศักราช
นักประวัติศาสตร์หลายคนเชื่อว่า “fable” มีต้นกำเนิดจากนิทานอีสป (Aesop’s Fables) ซึ่งเป็นชุดนิทานที่มีตำนานมาตั้งแต่ยุคโบราณ และเป็นหนึ่งในชุดนิทานที่มีผลกระทบในวรรณกรรมโลก นิทานอีสปมีลักษณะเป็นนิทานสั้น ๆ ที่ใช้สัตว์เป็นตัวละครและสื่อถึงบทเรียนหรือข้อคิดเตือนใจ นิทานอีสปได้รับความนิยมและเป็นที่รู้จักทั่วโลกเนื่องจากเสนอเรื่องราวที่มีความหมายและสอนใจอย่างลึกซึ้ง
Sponsored Ads
นิทานในประเทศไทย
“นิทาน” ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 อธิบายความหมายว่า “นิทาน คือ เรื่องที่เล่ากันมา เช่น นิทานชาดก นิทานอีสป” และในประเทศไทยมีนิทานท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ของประเทศ ซึ่งเรียกว่า “นิทานไทย” ซึ่งมีลักษณะเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่มีความเป็นมามาก่อนประวัติศาสตร์เข้ามา
การเล่านิทานไทยมีหลายลักษณะ เช่น การเล่าเพื่อการสอนสอนและอธิบายประเพณี การพูดคุยแก้ปัญหา เป็นต้น โดยเรื่องนิทานจะถูกส่งต่อผ่านกล่าวแก่ศิลปิน ครู หรือผู้ใหญ่ในชุมชน จนกระทั่งถูกจดสร้างเป็นเรื่องราวต่อไป แม้ว่านิทานไทยจะมีลักษณะคล้ายคลึงกับนิทานอีสป แต่ก็มีเอกลักษณ์เฉพาะของตัวเอง โดยเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมและประเพณีไทย
Sponsored Ads
